دوزیستان و خزندگان مانند قورباغه مردابی، وزغ سبز، لاک پشت برکه ای، لاک پشت خزری، افعی، مار آبی، انواع مارمولکها و پستاندارانی مانند شغال، گربه، روباه، خرگوش و موش از جمله ساکنان تالابها و زمینهای اطراف آن در گلستان هستند

فلامینگو، غاز پیشانی سفید، پلیکان سفید و پاخاکستری، شاهی، عقاب دریایی و و انواعی از قوها، اردکها، غازها، پرستوها و مرغان دریایی نیز در تالاب گلستان دیده شدند.

تنوع اقلیمی خاص تالاب گمیشان، آلاگی، آجی جل و آلماگی اعم از دشت، تپه ماهور باعث شد طیف وسیعی از پرندگان کنار آبزی و خشکی زی در آن حضور یابند.

از 14 گونه ماهیهای شناسایی شده در تالابهای گلستان، هفت گونه غیربومی است که برخی از آنها با هدف آبزی پرروی توسط شیلات به تالابهای استان رهاسازی شد و برخی بطور ناخواسته همراه با گونه های پرورشی به این تالابها راه یافته اند و پرورش گونه های غیربومی در تالاب موجب برهم زدن زنجیره غذایی و برهم زدن سیستم شکننده تالابهای استان شده است.

در چرخه طبیعت آبزیان بویژه ماهیان وابستگی زیادی به تالابها دارند و بقا و حیات بسیاری از گونه های های کمیاب و در خطر انقراض پرندگان آبزی و کنارآبزی به تالاب وابسته است و بسیاری از تالابها به دلیل وجود مواد گیاهی مانند زغال سنگ توان تولید انرژی دارند.

نگهداری مواد گیاهی مغذی مانند فسفر و ازت در گیاهان تالابی صورت می گیرد و به عنوان عنصر طبیعی برای جذب آلودگیها عمل می کنند.

برخی گیاهان تالابی آب را پالایش کرده و آب پاکیزه تری به دریا می ریزند در نتیحه آبزیان در محیط سالم تری زندکی می کنند، از این رو تالابها متعادل کننده سطح آبهای زیرزمینی هستند و آب و هوای مناطق همجوار را تعدیل می کنند و علاوه بر آن در حفظ تنوع زیستی اهمیت فراوانی دارند.

تالابهای بین المللی آلاگل، آجی گل و آلما گل از جمله تالابهای استان گلستان بوده که به اعتقاد کارشناسان با خطر خشکسالی و تخریب روبرو هستند.
 
از میان تالابهای گلستان، تالاب گمیشان، آبگیری گسترده با نیزارهای انبوه که در 45 کیلومتری گرگان حوالی بندرترکمن واقع شده است، این تالاب 20 هزار هکتار وسعت دارد و ارتفاع آن 27 متر پائین تر از سطح دریاست که از یکسو با زمینهای قرقابی و تپه ماهوری دشت وسیع ترکمن صحرا و از سوی دیگر با سواحل دریای خزر محدود است که به همین دلیل طبق طبقه بندی تالابها، گمیشان جزو تالابهای دریایی ساحلی قرار می گیرد.

عزیمت ماهیگیران محلی با قایقهایشان به دریا در صبح زود برای تامین معاش خانوارهای خود، سرزندگی و حیاتی پرجنب و جوش به تالاب می بخشند.

پلیکان پاخاکستری گمیشان در معرض انقراض

دستکاری بشر و تخریب فزاینده محیط زیست موجب محدود شدن زیستگاه های برخی پرندگان تالاب زی مانند فلامینگو شد و اکنون پلیکان پا خاکستری گمیشان نیز در فهرست گونه های در خطر انقراض سازمان جهانی حفاظت از طبیعت منابع طبیعی قرار گرفته است.

تردیدی نیست که در جنگ نابرابر که در دست اندازیهای سودجویان بشر و حفظ زیستگاه های طبیعی در جریان است، این مناطق زیبا بازنده اصلی خواهند بود و قرنها بعد این زمینهای باتلاقی به تدریج آب خود را از دست خواهند داد و بصورت زمینی خشک و محکم در می آیند.

تلاش برای تولید ارزان قیمت، فراوان و با کیفیت محصول سبب شده که توجه ویژه ای به امر آبزی پروری در اکثر مناطق شود ولی متاسفانه شتاب و حرکت به سمت تولید بیشتر موجب شده که بدون انجام ارزیابی های زیست محیطی اقدام به ایجاد کارگاه هایی شده که در آینده نه تنها نفعی برای منطقه ندارد بلکه در طولانی مدت منطقه را دچار معضلات اکولوژیکی می کند.

تالاب آجی گل 32 هکتار دارد، درختان گرم، نیزار و پوشش گیاهی تالاب مامنی برای پرندگان و چراگاهی برای دامهای روستائیان است و آب و هوای معتدل زمستان ترکمن صحرا موجب شده آب این تالاب زمستانها یخ نزند و زیستگاه مناسبی برای زمستان گذرانی پرندگان مناطق شمالی شده اند.

آجی گل، در فصل زمستان پناهگاه میلیونها پرنده مهاجری است که به آن پناه می آورند و این وظیفه بشر است تا زیستگاه تاریخی و طبیعی را حفظ کند.

بخشی از تالاب  آجی گل در مجاورت دریاچه نمک بوده که این امر طبیعت خارق العاده ای در منطقه ایجاد کرده است در حالیکه برخی منابع مردمی می گویند مقرر است کارخانه ید در مجاورت این تالاب ساخته شد.

برخی کارشناسان با ابراز نگرانی از طرح ساخت کارخانه ید در مجاورت تالاب معتقدند، حاشه تالاب مکان مناسبی برای ساخت کارخانه ید نیست و با استخراج نمک و بازگشت آب شیرین به تالاب حیات موجودات تالاب اینچه به مخاطره می افتد و این منطقه قابلیت تحمل حجم عظیمی از ضایعاتی که وارد آن می شوند را ندارد.

طبیعی است بسیاری از تالابها درحال تغییر شکل هستند و عامل این تغییرات ممکن است اهداف تجاری داشته باشند که این زمینها را از حالت طبیعی به تجاری در آورده اند.

تبدیل شدن مکانهای طبیعی به مکانهای تجاری و صنعتی به معنای نابودی این ذخیرگاه ارزشمند است و دست اندازی سودجویانه بشر منابع طبیی را نابود می کند و اگر بدانیم تالابها منشاء ذخایر گرانقدر اکوسیستم و مخازن طبیعی ما بر روی اکوسیستم هستند آیا شایسته است برای کسب منافع زودگذر، آینده خود و فرزاندانمان را ساده انگارانه تخریب کنیم.

بررسیها بیانگر آنست هرچه دوره تعارض طبیعت و بشر بیشتر ادامه یابد تالابها به مناطق تجاری و صنعتی می شوند و طبیعی است این تالابها به مرور زمان از بین می روند و نیازی نیست بشر تسریع کننده این وضعیت شوند.

تغییر غیرمجاز کاربری، ورود انواع آلاینده ها، صید غیرمجاز ماهیان، شکار غیرمجاز و خشکسالی از جمله عواملی است که زیست بوم تالابهای کشور از جمله تالابهای بین المللی گلستان را به خطر انداخته است.

از سوی دیگر به رغم اهمیت، تالابها جزء مناطق حفاظت شده به شمار نمی آیند که باید متولیان امر و برنامه ریزان آن برای صیانت و حفاظت بهتر و موثرتر از این اکوسیستم قوانین جامعی در این زمینه وضع کنند.